Hiện nay, tuyến trùng xuất hiện và gây hại trên nhiều loại cây trồng. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, nhiều nhà vườn còn nhiều bỡ ngỡ, lúng túng trong việc phòng trừ loại sâu bệnh này do chưa từng để ý vì ít khi gây hại cho cây trồng. Bài viết dưới đây, Vinong Sinh học Đức Bình muốn cung cấp một số thông tin để hiểu rõ về tuyến trùng rễ hại cây và cách phòng trừ hiệu quả.

Nội dung chính
Tìm hiểu về tuyến trùng rễ là gì
Trùng rễ là một loại động vật không xương sống thuộc ngành Tuyến trùng. Thành phần loài tuyến trùng này rất đa dạng. Chúng có thể sống ở nhiều môi trường sống khác nhau.
Chúng thay đổi rất linh hoạt khi môi trường sống thay đổi. Trong nông nghiệp có hai loại tuyến trùng: tuyến trùng có ích (nhóm giun chỉ, ức chế vi sinh vật, hỗ trợ phân hủy) và tuyến trùng có hại (nhóm tuyến trùng ký sinh thực vật).
Đặc điểm của tuyến trùng
Vì kích thước của loại trùng rễ chỉ từ 0,5-2mm nên sẽ không thể nhìn thấy bằng mắt thường. Phải quan sát qua kính hiển vi.
Phương pháp gây tổn hại đến cây trồng:
Chúng sống trong các mô tế bào thực vật và hít vào và bơm chất độc vào rễ cây. Gây tắc rễ, sưng tấy, u hàng loạt hoặc chết, làm suy giảm khả năng hút nước và chất dinh dưỡng của cây. Cây lớn dần, vàng lá và chết.
Sự tồn tại và phát triển của tuyến trùng phụ thuộc vào nhiều yếu tố: Độ ẩm của đất, số lượng, số lượng rễ, kết cấu của đất, độ pH của đất và oxy,…
Chúng không thể tồn tại trong đất khô, nhưng có thể tồn tại trong đất có độ ẩm 100% (các loài Meloidogyne). Nếu bộ rễ phát triển mạnh thì mật độ tuyến trùng cao, ngược lại nếu đất dày thì tỷ lệ tuyến trùng lớn hơn đất cát, pH đất thấp (đất chua) thì mật độ tuyến trùng cao,…
Các hình thức tuyến trùng rễ ký sinh có hại
Nội ký sinh: Được cấu tạo bởi tuyến trùng chui vào rễ, chúng nằm bên trong và ăn các tế bào ở rễ. Dạng tuyến trùng rễ này làm cho tế bào ống rễ sưng lên và hình thành các nốt sần. Cho nên người ta còn gọi nhóm tuyến trùng này là tuyến trùng nốt sần.

Ngoại ký sinh: Tuyến trùng di chuyển ra khỏi đất và nước, dùng kim chích hút vào rễ nếu cần nhưng không vào bên trong rễ. Nhóm tuyến trùng này còn được gọi là tuyến trùng thối (rễ non, thối rễ cây có lông).
Bán nội ký sinh: Tuyến trùng sẽ xâm nhập một phần vào thân (đầu) bên trong rễ. Nhưng phần còn lại vẫn ở bên ngoài môi trường đất. Từ đó gây ra các nốt sần.
Dấu hiệu nhận biết tuyến trùng rễ
Tuyến trùng tấn công trực tiếp vào rễ cây, một số biểu hiện ban đầu của cây như sau:
- Cây kém phát triển, khô héo, thiếu sức sống.
- Do tuyến trùng cản trở quá trình hút nước và chất dinh dưỡng của cây nên một số trường hợp ta thấy lá bị xoắn, vàng úa, lá non, chồi chết.
- Chúng thường không gây chết cây ngay lập tức mà ngược lại khiến cây không thể phát triển bình thường và còi cọc. Do tuyến trùng phân bố không đồng đều nên các triệu chứng sẽ không xuất hiện đồng đều trên toàn vườn.
Không những vậy loại tuyến trùng rễ này còn gây ra những vết thương khác nhau trên rễ cây. Đây chính là đang gián tiếp “mở đường” cho các vi sinh vật có hại khác xâm nhập dễ dàng hơn.
Vì vậy khả năng bị bệnh cao hơn, thậm chí virus còn lây lan, gây hại cho cây. Theo nguyên lý thực vật yếu, có thể nói tuyến trùng rễ là cơ sở của các bệnh cây khác. Hệ miễn dịch / sức đề kháng của cây không có khả năng chống lại các bệnh khác.
Biện pháp phòng ngừa tuyến trùng
Áp dụng luân canh, xen canh, sử dụng giống sạch bệnh và cần xử lý đảm bảo sạch bệnh. Không nhổ hết cỏ trong vườn để làm phân tán và giảm sức tấn công của tuyến trùng “mục tiêu” cây trồng.
Sau khi cỏ mọc cao, tiến hành tỉa bớt ngọn trong vườn để giữ ẩm cho đất và tạo lỗ chân lông cho đất trong mùa khô. Đây là một phần quan trọng của môi trường nông nghiệp. Vì mỗi mảnh đất sẽ trồng một loại cỏ “bản địa” khác nhau.

Mỗi loại cỏ đều thích nghi để mang các hoạt chất vi sinh có lợi cho môi trường. Chống, tiêu diệt nấm bệnh, vi sinh vật có hại và tạo môi trường cho nấm, vi sinh vật có lợi phát triển. Đây cũng là “lực lượng” chất dinh dưỡng ”giúp cân bằng độ pH trong đất. Gián tiếp chuyển hóa chất dinh dưỡng thành các thành phần mà cây trồng có thể hấp thụ được. Tiêu hủy những cây bị bệnh, nhất là phần rễ cần loại bỏ bằng cách đốt hoặc bón vôi.
Đọc ngay: Nấm đối kháng Trichoderma Đức Bình – giải pháp chống vàng lá, thối rễ hiệu quả
Các biện pháp sinh học để phòng trừ tuyến trùng rễ
Cung cấp vi sinh vật đối kháng phát triển hợp tác với tuyến trùng ức chế và sử dụng CNX-TT để diệt trừ chúng. Bằng cách sử dụng thêm các loại nấm có ích cực mạnh, nó có thể kiểm soát tuyến trùng gây hại cho rễ và ngăn ngừa nấm bệnh và tuyến trùng xâm nhập vào rễ. Đồng thời khôi phục hệ thống gốc.
Thuốc đặc trị tuyến trùng
Nếu phát hiện có tuyến trùng trong đất và gây hại cho cây thì cần loại bỏ khẩn cấp cây bị bệnh và tiến hành xử lý đất. Một trong những loại thuốc hóa học sau đây được khuyến cáo nên sử dụng để đạt được hiệu quả tốt
Thuốc đặc trị tuyến trùng hại rễ Syngenta Tervigo 020SC
Thuốc đặc trị tuyến trùng có tác dụng phòng trừ bệnh thối nhũn, sưng rễ và vàng lá cây hồ tiêu, cà phê, thanh long … Tác dụng trừ tuyến trùng. Giúp cho bộ rễ của cây khỏe mạnh và cây xanh tốt, chống thối rễ, sưng rễ và vàng lá.
Ngoài ra còn tiết kiệm chi phí, không chứa dung môi độc hại, đảm bảo an toàn cho cây trồng và môi trường đất.
Thành phần: Abamectin 20g / l
Làm thế nào để sử dụng:
- Đối với cây cà phê, hồ tiêu: pha 1-2 bình / 200 lít nước và tưới đều quanh gốc. Nên bắt đầu tưới vào mùa mưa, đất đã được làm ướt hoặc tưới đẫm nước cho đất đủ ẩm.
- Đối với cây khoai tây: pha 150ml // bình 16L, phun 25-30 bình / ha, hoặc 200ml / bình 25L, phun 16-25 bình / ha. Xịt đều xung quanh gốc
- Tỉa cây vào đầu mùa mưa, khi điều kiện thời tiết thuận lợi cho tuyến trùng phát triển.
Lưu ý: Ngoài các cách trên cũng có thể pha với Ridomil Gold theo tỷ lệ 1 chai Tervigo 020SC + 2 bao Ridomil Gold cho 100 lít. Tưới nước để kiểm soát nhiễm trùng nấm do tuyến trùng cắn trước đó.

Kaido 50WP-thuốc đặc trị tuyến trùng tận gốc
Thành phần chitosan có trong sản phẩm Kaido 50WP này được sản xuất theo công nghệ tiên tiến nhất của Nhật Bản. Kết hợp với các chủng đối kháng mạnh với vi sinh vật để trừ tuyến trùng gây bệnh nốt sần ở rễ và bảo vệ bộ rễ cây trồng: ớt, cà phê, rau màu,…
Theo cơ chế diệt (cơ chế hai lớp): bảo vệ rễ dài không bị tuyến trùng xâm nhập, bảo vệ cây sinh trưởng tốt.
Không gây hại cho vi sinh vật có ích, cải tạo môi trường đất, không gây hại cho cơ thể con người.
Thành phần: Chitosan: 5% vi sinh có lợi, chất kháng tuyến trùng.
Làm thế nào để sử dụng:
- Rau, bí, dưa, khoai: 1kg thuốc pha 400 lít nước 5000-10.000 mét vuông
- Cây công nghiệp: Pha 1kg thuốc với 400 lít nước, dùng 100-120 cây.
CHITOSAN SUPER-chế phẩm sinh học chuyên đặc trị tuyến trùng
Là một loại vắc xin thực vật, chitosan giúp cải thiện sức đề kháng của cây trồng đối với các
vi sinh vật có hại: nấm, vi khuẩn, vi rút …
Thành phần: polysaccharide polymer hữu cơ điều chế từ kitin (chitin có trong thành phần của vỏ tôm, cua).
Cách dùng: Có thể pha theo tỷ lệ 1: 3 (gồm 1 phần chitosan, 3 phần nước ớt, sả và nước lọc) để làm chất bảo quản.

Bảo vệ thực vật sinh học. Hoặc phun trực tiếp lên cây, phun đều lên lá, thân, cành, quả …
Lưu ý: Không trộn với các thành phần hoạt tính như men vi sinh, oxit đồng clo, lưu huỳnh, xyanua, nano bạc, nhôm florua, và chì
ECO PALI-Thuốc sinh học đặc trị tuyến trùng hại rễ
- Ngăn chặn tuyến trùng gây khối u, tiêu diệt khối u tận gốc, khống chế bệnh gây chết cây. Kiểm soát tuyến trùng
- Hiệu quả hơn các loại thuốc hóa học. Chỉ tiêu diệt đúng đối tượng gây bệnh, không tiêu diệt sinh vật có ích.
Thành phần: Paecilomyces lilacinus: 1%, tỷ trọng (cfu): 2.108 / gm, phụ gia đặc biệt.
Cách sử dụng: cây tuyến trùng nặng 1 lít / 200 lít nước, cây tuyến trùng nhẹ 1 lít / 300 lít nước
Sau đó tưới đều quanh gốc cây, từ tâm đến lá. Xử lý 1-2 lần trong năm, vào đầu và cuối mùa mưa.
Lưu ý: Khi thi công cần tránh mưa ít nhất 12h để thuốc ngấm hết.
NOKAPH 10GR – thuốc đặc trị tuyến trùng hại đất trồng cây
Là loại thuốc có tác dụng tiếp xúc, đặc trị tuyến trùng và các loài gây hại khác trong đất. Bảo vệ rễ cây khỏi bị hư hại và hạn chế nấm bệnh
Xâm lấn, dẫn đến chết chậm.
Thành phần: Acetochlor: 10% w / w và các chất phụ gia.
Làm thế nào để sử dụng:
- Zanthoxylum bungeanum: Liều lượng 20g / gốc, xới nhẹ quanh gốc, cách gốc 30-50cm, rắc thuốc, lấp đất lại. Xử lý vào đầu mùa mưa, 6
- Mỗi tháng một lần.
- Cây thuốc lá: 2kg / 1000m², trộn liên tục, sau 15-20cm. Xử lý trước khi gieo.

Hướng dẫn cách trị tuyến trùng rễ cây hồ tiêu
Hồ tiêu là một trong số những cây trồng chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ tuyến trùng rễ. Do vậy bài viết sẽ hướng dẫn bà con cách trị tuyến trùng ở cây hồ tiêu
Dấu hiệu nhận biết:
- Triệu chứng thường gặp là cây chuyển sang màu vàng và khô héo, đầu lá chuyển dần sang màu đen rồi rụng, nếu nhổ cả rễ lên ta có thể nhìn thấy rễ cong, rễ loạn sản,…
- Gây vàng lá một phần hoặc vàng toàn bộ cây, héo tạm thời vào mùa khô khi thiếu nước. Có nhiều u ở chân răng, vết thâm đen.
- Rất ít rễ non được hình thành trên bướu hoặc khối u đang phân hủy
Cách trị tuyến trùng rễ:
- Không nên trồng tiêu trong vườn cà phê, tiêu đã trồng trước đó. Gây ra bởi tuyến trùng chưa thể xử lý hết.
- Luân canh khi trồng cây mới có thể gây bệnh. Đất vườn ươm chưa được lấy từ những khu vườn này.
- Trước khi trồng cần thu dọn đồng ruộng để loại bỏ tàn dư thực vật. Cày đất trong mùa khô để diệt nguồn tuyến trùng trong đất.
- Tăng lượng phân hữu cơ, vì phân hữu cơ có chứa vi sinh vật có tác dụng đối kháng với tuyến trùng và nấm (khi bón)
- Tránh làm tổn thương bộ rễ của cây hồ tiêu.
- Tránh tưới quá nhiều hoặc tràn ra vườn. Phân hữu cơ vi sinh cho gà Green Life có thể trộn vào đất một cách hiệu quả

Như vậy, có thể thấy tuyến trùng rễ gây hậu quả nặng nề với cây trồng và hoa màu. Từ cây màu như tiêu, cà phê, cây ăn quả như ổi, na đến các loại rau màu như cà chua, cà rốt,… Đặc biệt hàng loạt diện tích cây trồng đã bị xóa sổ do tuyến trùng và các loại sâu bệnh khác. Do vậy, bài viết mong muốn hướng dẫn bà con cách trị tuyến trùng dứt điểm hiệu quả.
Xem ngay: Nông nghiệp bền vững là gì? Phương pháp phát triển nông nghiệp bền vững